Kategoria: Blog Instytutu Psychologii Stosowanej

Psychoterapeutyczny bypass: kiedy proces psychoterapii staje się mechanizmem unikania Wszyscy słyszeliśmy o duchowym bypassie, ale czy jest to jedyny bypass w środowisku zajmującym się rozwojem duchowym, pracą nad sobą, rozwojem osobistym, psychoterapią? We współczesnej kulturze, w której uczestnictwo w psychoterapii staje się coraz bardziej powszechne i destygmatyzowane, pojawia się nowe, subtelne zjawisko. Psychoterapeutyczny bypass stanowi paradoksalny proces, w którym narzędzia i język przeznaczone do leczenia i rozwoju osobistego zostają nieświadomie przekształcone w mechanizmy obronne. Zamiast prowadzić do głębokiej transformacji i integracji wewnętrznych konfliktów, psychoterapia staje się wówczas przestrzenią do tworzenia wyrafinowanych iluzji postępu, podczas gdy rzeczywiste problemy życia codziennego pozostają nierozwiązane. Zjawisko to można porównać do sytuacji, w której osoba kupuje liczne książki o zdrowym odżywianiu, zapisuje się na kursy gotowania, śledzi profile dietetyczne w mediach społecznościowych, ale jednocześnie nie…

Psychoterapia par z perspektywy narracyjnej: Dekonstrukcja „dominującej historii” związku i wspólne tworzenie nowej opowieści Ludzie nie tylko działają w relacjach – nieustannie je opowiadają. Narracje, które tworzymy na temat naszych związków, pełnią funkcję mapy, która nadaje znaczenie zdarzeniom, określa tożsamości partnerów („ten, który zawsze ucieka”, „ta, która ciągle marudzi”) i wyznacza kierunek przyszłych interakcji. Często jednak para zostaje uwięziona w jednej, „dominującej historii”, która zawęża postrzeganie związku, podkreślając jedynie konflikty, deficyty i porażki, a marginalizując momenty porozumienia, siły i miłości. Psychoterapia narracyjna, stworzona przez Michaela White’a i Davida Epstona, oferuje parom i terapeutom fascynujące narzędzia do dekonstrukcji tej zwężającej opowieści oraz do wspólnego autorstwa nowej, bardziej preferowanej historii, która odzwierciedla ich wartości, kompetencje i nadzieje. Artykuł ten ma na celu przedstawienie kluczowych założeń narracyjnej pracy z parami oraz dostarczenie konkretnych…

Wpływ traumy relacyjnej z dzieciństwa na związki partnerskie: Praca ze schematami i wewnętrznym dzieckiem w psychoterapii par Wprowadzenie: Trauma relacyjna jako podłoże dysfunkcyjnych schematów Trauma relacyjna w dzieciństwie nie musi przybierać formy skrajnych zaniedbań czy przemocy. Często ma charakter chroniczny, subtelny i odbywa się w kontekście najważniejszych więzi przywiązaniowych. Doświadczenia takie jak deprecjacja, emocjonalna nieobecność, warunkowa akceptacja czy nadmierna krytyka ze strony głównych opiekunów prowadzą do rozwoju głęboko zakorzenionych, dysfunkcyjnych schematów oraz zranień „wewnętrznego dziecka”. Te wczesne wzorce adaptacyjne, niczym niewidzialne filtry, determinują sposób postrzegania siebie, partnera i relacji w dorosłym życiu, często prowadząc do powtarzających się, bolesnych cykli w związkach. Niniejszy artykuł ma na celu zintegrowanie perspektywy terapii schematu Jeffreya Younga z koncepcją pracy z wewnętrznym dzieckiem (m.in. w ujęciu psychoterapii doświadczeniowej) i zastosowanie tej syntezy w terapii par.…

Dialog motywujący w psychoterapii par: Jak wzmacniać gotowość do zmiany, gdy tylko jeden partner jest zaangażowany? Praktyczne techniki pracy z oporem w systemie W praktyce klinicznej terapeutów par powszechnym i wymagającym wyzwaniem jest praca z diadą, w której poziom motywacji i zaangażowania w proces zmiany jest znacząco różny u obojga partnerów. Klasyczny scenariusz przedstawia się następująco: jedna osoba (częściej określana jako „klient zmartwiony”) inicjuje terapię, wyraża cierpienie i silną chęć modyfikacji relacji, podczas gdy druga („klient niechętny”) zgłasza się pod presją, minimalizuje problemy lub wręcz kwestionuje sensowność interwencji. Tradycyjne, konfrontacyjne podejścia mogą wówczas prowadzić do eskalacji oporu i polaryzacji stanowisk, utrwalając dynamikę „przeciwko komu” zamiast „wspólnie o co”. Dialog motywujący (DM), stworzony przez Millera i Rollnicka, zyskuje w tym kontekście szczególną wartość jako podejście kolaboratywne, skoncentrowane na osobie, mające na…

Dlaczego bezpieczny styl przywiązania może być źle tolerowany? Analiza dynamiki relacji i poczucia nudy. Kiedy w związku jest tak dobrze, że aż nudno. W kontekście teorii przywiązania, bezpieczny styl jest powszechnie postrzegany jako idealny fundament dla trwałych, zdrowych relacji. Osoby bezpieczne charakteryzują się zdolnością do budowania intymności, skutecznej komunikacji, regulacji emocji i szanowania autonomii partnera. Jednak w praktyce psychoterapeutycznej obserwujemy zjawisko, w którym to właśnie bezpieczny styl przywiązania staje się źródłem frustracji, dyskomfortu, a nawet poczucia nudy dla partnerów o określonych profilach psychologicznych. Przeanalizujemy takie mechanizmy tej dynamiki, ze szczególnym uwzględnieniem różnych stylów przywiązania i zaburzeń osobowości. Niespokojne Style Przywiązania w Relacji z Partnerem Bezpiecznym Styl Lękowy Osoba o tym stylu desperacko pragnie bliskości, lecz żyje w chronicznym lęku przed odrzuceniem. Dla niej związek z bezpiecznym partnerem przypomina jazdę po…

Style przywiązania: od kołyski do gabinetu psychoterapeutycznego. Współczesne ujęcie teorii więzi   Teoria przywiązania, której fundamenty położył John Bowlby, a które ugruntowała Mary Ainsworth w słynnym „Badaniu Obcej Sytuacji”, pozostaje jednym z najważniejszych paradygmatów wyjaśniających kształtowanie się relacji międzyludzkich. Chociaż jej korzenie sięgają wczesnego dzieciństwa, współczesna psychologia i neurobiologia potwierdzają, że style przywiązania stanowią matrycę dla naszych dorosłych związków, funkcjonowania społecznego oraz obrazu siebie. Jako profesjonaliści, mamy obowiązek nieustannie aktualizować naszą wiedzę na ten temat. W tym artykule przyjrzymy się czterem głównym stylom przywiązania, rozszerzonym o perspektywę dimensionalną. Styl przywiązania to względnie trwały wzorzec reagowania, odczuwania i myślenia w bliskich relacjach. Kształtuje się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o powtarzające się doświadczenia z głównym opiekunem (najczęściej matką). Kluczowe pytanie, na które dziecko nieświadomie szuka odpowiedzi, brzmi: „Czy mogę liczyć na…

  Psychoanaliza, zapoczątkowana przez Zygmunta Freuda na przełomie XIX i XX wieku, była od początku projektem głęboko europejskim — zakorzenionym w doświadczeniu kulturowym Wiednia, w realiach mieszczaństwa i racjonalizmu epoki. Zakładała, że struktura nieświadomości, konflikty popędów, kompleks Edypa czy mechanizmy obronne mają charakter uniwersalny. Przez dekady psychoanaliza rozwijała się w tym duchu — jako narzędzie obiektywnej diagnozy psychiki ludzkiej, niezależnie od kontekstu historycznego, narodowego czy etnicznego. Jednak wraz z globalizacją, migracjami i odrodzeniem badań postkolonialnych, coraz wyraźniej zaczęto zauważać, że uniwersalność psychoanalizy ma swoje granice. Wielu terapeutów w Europie Środkowej i Zachodniej zauważa, że metody i pojęcia rozwinięte w środowiskach anglosaskich lub francuskich nie zawsze odpowiadają doświadczeniu pacjentów z Polski, Rumunii, Węgier czy Katalonii. W tym kontekście coraz częściej sięga się do refleksji Frantza Fanona — psychiatry, filozofa i psychoanalityka,…

Pomijane aspekty psychoanalizy w praktyce europejskiej Psychoanaliza, wyrosła głównie w kontekście europejskim, bywa krytykowana za ograniczenia wynikające z eurocentrycznego punktu widzenia, które prowadzą do pomijania istotnych aspektów doświadczeń jednostek pochodzących z kultur postkolonialnych czy mniejszości etnicznych. W praktyce psychoterapeutycznej w Europie często pomija się wpływ historii kolonializmu, rasizmu oraz wielowymiarowych konfliktów tożsamości, które mają fundamentalne znaczenie dla zrozumienia psychiki pacjentów spoza kręgu kultury zachodniej. Sigmund Freud i jego następcy opracowali modele psychiki i techniki pschoterapeutyczne w ramach określonych warunków kulturowych i historycznych — głównie w Europie początku XX wieku. Jak zauważa Derek Hook: „Psychoanaliza klasyczna jest ugruntowana w założeniach eurocentrycznych, które często ignorują lub marginalizują doświadczenia osób spoza zachodniej tradycji” (Hook, 2012, s. 45). W efekcie, standardowe metody psychoterapii — takie jak wolne skojarzenia czy interpretacja snów — bywają nieadekwatne…

Czy nowe podejścia w psychoterapii na przykładzie psychoanalizy powinny być dostosowane do potrzeb klientów z Europy Środkowej i Wschodniej w świetle refleksji Frantza Fanona   Psychoanaliza, mimo swojego europejskiego rodowodu, często funkcjonuje w praktyce psychoterapeutycznej według standardów i założeń, które nie zawsze odpowiadają specyfice regionów takich jak Europa Środkowa i Wschodnia. W wielu przypadkach modele psychoterapeutyczne zostały opracowane z perspektywy zachodnioeuropejskiej lub amerykańskiej, co rodzi problem niedostosowania do lokalnych realiów historycznych, kulturowych i społecznych. W tym kontekście wnioski Frantza Fanona, klasyka psychoanalizy postkolonialnej, są niezwykle cenne. Fanon podkreślał konieczność uwzględnienia kontekstu kulturowego, odmiennych doświadczeń historycznych oraz specyficznego postrzegania rzeczywistości i siebie, co ma kluczowe znaczenie dla efektywności psychoterapii. Fanon zauważył, że jednostka jest zawsze osadzona w określonym kontekście społecznym i historycznym, który kształtuje jej psychikę. W The Wretched of the…

Warsztaty Treningu Interpersonalnego dla Młodych Dorosłych (18-24 lata) Odkryj Swoją Siłę w Relacjach – Zacznij Budować Głębokie Połączenia już Dziś! Dorosłość – Nowy Świat Wyzwań i Szans Wchodzenie w dorosłość to jak podróż w nieznane. Nagle musisz podejmować decyzje, które kształtują Twoją przyszłość: studia, praca, nowe relacje. Ale co, jeśli brakuje Ci narzędzi, zdolności psychicznych, by poradzić sobie z presją, samotnością czy konfliktami? Świat online zastępuje rozmowy twarzą w twarz, a oczekiwania społeczne rosną.   Warsztaty Treningu Interpersonalnego to Twój most do pewności siebie, autentycznych więzi i życia bez lęku przed oceną. Poznaj, jak możesz przekształcić wyzwania w sukcesy! Z Jakimi Problemami Mierzą Się Młodzi Dorośli? Czuję się niewidzialny/a” – Samotność w Tłumie Mimo setek znajomych online, 68% młodych osób przyznaje, że czuje się osamotnionych (badanie APA, 2022). Dlaczego? Digital…